Zaparcia, zwane także zatwardzeniem, to stan cechujący się oddawaniem stolca w dużych odstępach czasu, a więc rzadziej niż co trzy dni. Może również polegać na oddawaniu stolca o twardej, zbitej konsystencji, co powoduje utrudnienia przy wypróżnianiu. Zaparcia są dolegliwością kliniczną stosunkowo często występującą u dzieci, dotykają bowiem około 10% wszystkich młodych Pacjentów. Wywołują silny dyskomfort i mają negatywny wpływ na codzienne życie maluchów. Co powoduje zaparcia u dzieci? Jakie są skuteczne sposoby na walkę z tą dolegliwością?
Zaparcia u dzieci – przyczyny
Przyczyny zaparć u dzieci mogą być różne. Ze względu na źródło problemu wyróżnia się:
- zaparcia o podłożu organicznym, wywołane przez różnorodne schorzenia, między innymi alergie pokarmowe, niedoczynność tarczycy, mukowiscydozę, chorobę Hirschprunga oraz wybrane choroby neurologiczne,
- zaparcia czynnościowe u dzieci, stanowiące około 95% wszystkich przypadków, spowodowane czynnikami emocjonalnymi lub, najczęściej, dietetycznymi.
Dodatkowo można wyróżnić także zaparcia nawykowe, stanowiące rodzaj zaparć czynnościowych. Są one spowodowane celowym powstrzymywaniem się przed oddawaniem stolca. Przyczyną zaparć nawykowych u dzieci są najczęściej niechęć do załatwiania się w toaletach publicznych, lęk przed bólem towarzyszącym wypróżnianiu, a często także stres związany ze zmianami w życiu bądź trudną sytuacją w domu lub przedszkolu czy szkole.
Domowe sposoby na zaparcia u dzieci
Istnieją różne domowe sposoby na poradzenie sobie z tym problemem.
W wypadku pojawienia się u dziecka zaparć, w pierwszej kolejności warto zmodyfikować jego jadłospis. Należy zadbać o większą podaż płynów, przede wszystkim wody niegazowanej oraz stosować dietę bogatą w błonnik. Dziecko powinno spożywać dużą ilość owoców, warzyw i produktów pełnoziarnistych. Owocami, jakie są polecane przy występowaniu zaparć u dzieci, są przede wszystkim jabłka, gruszki, świeże i suszone śliwki, pomarańcze i grejpfruty oraz kiwi.
Jednym z domowych sposobów na zaparcia jest podawanie dziecku do picia wody z miodem. Tego typu roztwór usprawnia pracę jelit i ułatwia wypróżnianie się. Aby go przygotować, należy rozpuścić łyżkę miodu w szklance ciepłej, lecz nie gorącej wody, a następnie pozostawić do odstania przez noc.
Masaż na zaparcia u dzieci
Rodzice mogą pomóc zmagającemu się z zaparciami dziecku, delikatnie masując mu brzuch okrężnymi ruchami.
Leki na zaparcia u dzieci
W sytuacji gdy domowe sposoby na zaparcia nie przyniosą pożądanych rezultatów, pomocne może okazać się zastosowanie leczenia farmakologicznego. Lekami, które ułatwiają oddawanie stolca, są przede wszystkim:
- preparaty zawierające makrogole – substancje wspomagające usuwanie mas kałowych zalegających w końcowym odcinku przewodu pokarmowego,
- preparaty z laktulozą, które pobudzają perystaltykę i zwiększają ilość wody w jelicie grubym oraz powodują zmiękczenie mas kałowych,
- czopki glicerynowe, przyspieszające defekację i redukujące dolegliwości bólowe towarzyszące wypróżnianiu.
Osteopata na zaparcia u dzieci
Jeżeli mimo zastosowania domowych sposobów i leczenia farmakologicznego dziecko nadal zmaga się z zaparciami, konieczna jest konsultacja z lekarzem. Przy problemach trawiennych szczególnie pomocny jest osteopata, który koncentruje się nie tylko na usuwaniu objawów, lecz przede wszystkim na eliminacji źródła problemów z wypróżnianiem.
Specjalista tego typu wykorzystuje techniki manualne pozwalające na zmniejszenie napięcia w okolicach brzucha i miednicy i dążące do regulacji perystaltyki jelit, a w efekcie poprawy funkcjonowania układu pokarmowego dziecka. Poza zaburzeniami mechanicznymi i napięciami mięśniowymi, osteopata adresuje także różnorodne dysfunkcje układu nerwowego, które sprzyjają powstawaniu zaparć nawykowych.
Twoje dziecko cierpi z powodu zaparć? Warto to skonsultować ze specjalistą!
Jakie ćwiczenia pomagają na zaparcia u dzieci?
W leczeniu zaparć u dzieci nie można zapominać o aktywności fizycznej. Polecane są przede wszystkim ćwiczenia wspierające pracę mięśni brzucha oraz dna miednicy i w efekcie przyczyniające się do poprawy perystaltyki jelit. Należą do nich między innymi brzuszki, nożyce, rowerek oraz koci grzbiet.
Na zaparcia pomagają ponadto treningi wydolnościowe oraz streching. Poza rozciąganiem mięśni, ćwiczenia fizyczne zmniejszają także napięcie i poziom odczuwanego stresu, co sprzyja redukcji emocjonalnych przyczyn zaparć u dzieci.